Goede, uitgebreide en betrouwbare online winkels met goede service en ruilmogelijkheid zijn Thomann en Bax-shop (beiden hebben nieuwe en soms ook B-stock met korting). Bax-shop heeft ook echte winkels, o.a. in Amsterdam.

Voor tweedehands cajóns kan je terecht op sites als Marktplaats.nl.

– Schlagwerk (verkrijgbaar bij Thomann, klik hier)
– De Gregorio (verkrijgbaar bij Thomann, klik hier)
– Pepote (verkrijgbaar bij Thomann, klik hier)

– Basisklasse: tot 120 euro.
– Middenklasse: 120 tot 200 euro.
– Topklasse: vanaf 200 euro.

Prijzen zijn slechts indicaties.

Dat hangt van je intentie en budget af.
Met basiscajóns kan je al leuk muziek maken; middenklasse cajóns klinken net wat mooier. Topklasse cajóns kies je als je echt serieus wil spelen en een heel mooi, specifiek geluid zoekt.

Er zijn een aantal dingen waar je op kan letten:

– gedefinieerd geluid (mooie diepe bas en scherpe hoge klanken);
– bespeelbaarheid (hoe licht of zwaar een cajón speelt; keuze hangt af van je speelervaring, fysieke kracht en voorkeur);
– snaarsysteem (gitaarsnaren of een snarenmat, verstelbaar of niet-verstelbaar);
– afwerking (is de cajón gemaakt van goed materiaal en mooi afgewerkt?).

Probeer de cajóns in de winkel altijd allemaal uit, ook die van hetzelfde model (die kunnen nl. net weer even anders klinken). Bij Thomann en Bax-shop kan je online bestellen, thuis uitproberen, en als het niet bevalt, ruilen.

Ben je een beginner, klein, en/of (nog) niet zo sterk of gevorderd, dan kan een lichter spelende cajón heel fijn zijn. Ben je gevorderd, groot, sterk en/of houd je van stevig spelen, dan is een zwaarder spelende cajón vaak geschikter.

Het helpt als je iemand anders op verschillende modellen laat spelen en er van een afstand naar luistert, en anderen naar jou laat luisteren terwijl je speelt.
Meestal voel en hoor je wel wat je voorkeur heeft.

Je kan een cajón verder thuis altijd iets afstellen om hem (nog) beter te laten klinken, maar hij moet in de winkel/rechtstreeks uit de verpakking zeker al goed klinken.
Koop ook een (goede) beschermhoes als je hem veel gaat vervoeren.

De meeste cajóns hebben snaren aan de binnenkant (gitaarsnaren of een snarenmat).
Je hebt ook cajóns zonder snaren die droog en houtachtig klinken (Peruaanse modellen), en met snaren die je los kan koppelen voor zowel een snaarachtig als droog geluid (2-in-1 modellen).
Soms zitten er aan de binnenzijde ook belletjes voor een subtiel, extra geluidseffect.
In de flamenco wordt altijd een model met snaren gebruikt.

Als je er een kiest met gitaarsnaren, dan is het fijn wanneer deze verstelbaar zijn. Je kan dat zien aan de aanwezigheid van bijv. inbusschroeven (meestal aan de boven- of onderzijde van de cajón), of aan speciale verstelknoppen (meestal aan de zijkant of binnenkant). Je kan de snaren daarmee losser of strakker draaien en zo meer of minder snaregeluid creëren.

Een bascajón is een extra brede cajón, waardoor hij dieper en harder klinkt. Hierdoor is hij voor flamenco minder geschikt. Een gewone cajón klinkt uitgebalanceerder en subtieler en past hierdoor beter bij het geluid van de flamencogitaar.

Als je handig bent, het gereedschap ervoor hebt en er veel tijd in wil steken, kan je je eigen cajón maken.
Hoeveel het kost hangt af van het materiaal en is niet altijd goedkoper; sommige mensen bouwen verschillende types cajóns, soms met verschillende houtsoorten, voor ze een cajón hebben waar ze tevreden over zijn.

Kijk rond op internet voor bouwtekeningen en tips, of schaf voor een paar tientjes een bouwpakket aan (bijv. van Schlagwerk of De Gregorio): hiermee bouw je een basiscajón die redelijk klinkt.
Houd er rekening mee dat sommige bouwpakketten nog steeds aardig wat tijd kunnen kosten om in elkaar te zetten, en dat je er soms specifieke gereedschappen en materialen voor nodig hebt, waaronder lak.

Bewaarplek
Een cajón is gemaakt van hout, en hout kan gaan werken onder invloed van vocht en temperatuur.
Bewaar hem binnen, in een ruimte met een gemiddelde temperatuur en luchtvochtigheid die niet al te extreem schommelen (dus liever niet in vochtige kelders, tochtige schuren en ongeïsoleerde zolderruimtes).

Bescherm/transporthoes
Voor extra bescherming kan je cajón in een cajónhoes bewaren.
Er zijn online verschillende soorten cajónhoezen te koop, van simpele schuifhoezen tot complete reistrolleys.
Staat je cajón altijd veilig in een hoek van je kamer, dan kan een schuifhoes voldoende zijn.
Zoek je iets dat tegen een stootje kan of reis je veel met je cajón (lopen, fietsen, OV, auto) dan is een stevige, gevoerde, waterdichte cajóntas met draaghengsels of rugzakhengsels een aanrader.
Reis je met het vliegtuig en moet je cajón het laadruim in, dan moet je denken aan een flightcase of een hardcase reistrolley.

Ondergrondbescherming
Als je cajón speelt, doe dit dan het liefst op een vlakke, droge, schone ondergrond.
Speel je weleens buiten (bijvoorbeeld op stenen, grind, zand, aarde of gras), dan is het verstandig om een stuk zeil, een rubberen mat, of een stevige vierkante plank onder je cajón te leggen; zo blijft de onderkant van je instrument droog en onbeschadigd.

Een cajón vergt nauwelijks onderhoud, vooral als je hem goed beschermt en bewaart.
Heel af en toe zal je hem misschien iets bij moeten stellen (zie Hoe stel je een cajón af?).

Je kan verschillende dingen doen om het geluid te beïnvloeden:

– Draai de snaren aan de binnenzijde (mits deze verstelbaar zijn), voorzichtig iets losser of iets vaster.

– Plak de snaren op verschillende plekken af met stukken tape. Sla telkens op het voorblad en verplaats de tape, om te kijken of het geluid er mooier door wordt.
Sporttape zoals Leukoplast Classic is hier erg geschikt voor.

– Plaats een stukje stof of dik rubber elastiek tussen de snaren en de slagplaat.

– Draai de schroeven aan de bovenkant van het voorblad iets losser of vaster.

De meeste mensen vinden het eng om zomaar aan hun cajón te sleutelen, maar als je het voorzichtig doet en na elke kleine verandering even op het voorblad slaat om te luisteren of je het mooi vindt, kan je hem zelf leren afstellen.

Je kan je cajón proberen af te stellen (zie Hoe stel je een cajón af?).

Als dat niet (voldoende) helpt, kan je er, als je handig bent, nieuwe snaren inzetten of een nieuwe voorplaat op zetten.

Voor snaren worden vaak gitaarsnaren of een snarenmat voor snaredrums gebruikt.
Voor slagplaten wordt vaak triplex gebruikt. Sommige cajónfabrikanten verkopen losse slagplaten voor een aantal van hun modellen, maar helaas passen die niet zomaar op elke cajón.

Jazeker. Oefenen kan op verschillende manieren op dingen die je al hebt, bijvoorbeeld:

– Op je bovenbenen.
– Op een boek op schoot (het fijnste is een groot boek met harde kaft; je kan een kussen op je bovenbenen leggen en daar het boek op leggen zodat hij goed blijft liggen).
– Op de tafel.
– Op de rand van je bed of bank.
– Op een (stevig) kistje.

Eigenlijk kan je op alles oefenen wat een stevig oppervlak heeft.
Je kan zo patronen en techniek oefenen, en meespelen met muziek; vaardigheden die je vervolgens weer toe kan passen op de cajón.

Andere speelalternatieven
Andere ‘echtere’ alternatieven die een paar tientjes kosten:

– Een kartonnen cajón: een extra stevige kartonnen cajón met een snarenmat erin waar een redelijk geluid uit komt. Je kan hier aardig het speelgevoel van een echte cajón mee benaderen.
Wil/moet je de cajón dempen (voor buren of huisgenoten), stop dan een deken of kussen half in het klankgat; zorg dat het klankgat daarbij helemaal dicht is.

– Een platte reis- of tafelcajón: dit zijn vierkante houten oefenpads met snaargeluid die nauwelijks ruimte in beslag nemen. Je bespeelt ze op je schoot, maar op tafel of op een snaredrumstand kan ook.

Geluidsoverlast
Houdt er rekening mee dat een aantal van deze dingen geluidsoverlast kunnen veroorzaken: hoe groter, harder en klankkastachtiger het object (tafels, kisten etc.), hoe harder het geluid. Dingen als bovenbenen, een boek op schoot en de rand van een gewatteerde bank, zijn relatief zacht.

Maak afspraken met je buren/huisgenoten en demp je cajón
Een cajón kan geluidsoverlast veroorzaken en niet iedereen heeft thuis beschikking over een geluidsdichte kamer of kan of wil (een deel van) zijn woning grondig isoleren.
Zoek thuis naar de meest afgelegen ruimte die niet aan de buren grenst en houdt rekening met contactgeluid: zitten er mensen in de ruimte onder je, kijk of je een verdieping hoger kan zitten. Maak goede afspraken met buren en huisgenoten, en/of demp je instrument:

– Om het geluid van je cajón te dempen, kan je een deken of kussen half in je cajón stoppen. Zorg dat het klankgat goed dicht zit.

– Oefen op de zijkant, dat scheelt enorm in volume. Stop je ook nog een deken of kussen in het klankgat, dan scheelt het nog meer.

– Helemaal gedempt oefenen kan op de cajón met de cajónhoes/tas eromheen. Probeer op verschillende kanten van je cajón-in-hoes te spelen om te zien of ze verschillen qua volume.

LET OP: Met gedempt spelen heb je nog steeds kans op contactgeluid, vooral voor de verdieping/mensen onder je. Een dikke rubberen tegel onder je cajón kan daartegen helpen.

Andere alternatieven
Onder de vorige vraag, Ik heb (nog) geen cajón, hoe kan ik toch oefenen?, vind je een hoop andere, zachtere speelmogelijkheden.

Huur een studioruimte
Wil je voluit op je cajón kunnen spelen? In Utrecht kan je studioruimtes huren bij bijvoorbeeld Parnassos (centrum), dB’s (wijk Zuilen/West), en The Music Space (wijken Oog in Al & Oost).

De docent kan je in contact brengen met andere cajónleerlingen of gitaarleerlingen van je eigen niveau, zodat je zelf een groepje kan vormen.

Daarnaast is er twee keer per jaar een flamencomiddag speciaal voor (oud)leerlingen en overige geïnteresseerden waar je in een informele en gezellige sfeer kan spelen op een klein open podium, andere flamencoliefhebbers kunt ontmoeten, en samen kan jammen. Voor data, zie Judy’s evenementenkalender op Facebook.

Volg je cajónles, dan krijg je muziekafspeellijsten met de flamencovormen die je in de les leert.
Daarnaast kan je om te beginnen eens googlen op de grote namen uit de flamenco:

– Flamencogitaristen als Paco de Lucía, Tomatito, Gerardo Núñez en Vicente Amigo.
– Flamencozangers als Camarón, Miguel Poveda, Diego El Cigala en Potito.
– Flamencozangeressen als Estrella Morente, Montse Cortés en La Macanita.

Op YouTube kun je veel filmpjes van deze en andere flamenco-artiesten vinden.

Zoek op YouTube eens naar:

– Piraña
– Paquito González
– Manu(el) Masaedo
– Kike Terrón
– Ramón Porrina
– Sabú
– Lucky Losada
– Tino di Geraldo

Voor optredens van Judy met haar groep Contratiempo en flamencoleerlingenmiddagen, zie haar evenementenkalender op Facebook.

Voor optredens van andere artiesten, kijk op www.terremoto.nl, www.mundoflamenco.nl, www.flamencoagenda.nl en www.flamencobiennale.nl.